Category Archives: endurreisn bankanna

06/4/12

Pöntuð heimsendaspá um skuldaleiðréttingu. Muna menn heimsendaspárnar um Icesave?

Nú hefur ríkisstjórnin látið skrifa fyrir sig enn eina skýrsluna um skuldaleiðréttingu og enn á ný á sömu forsendum. Til að vera viss um að fá sömu niðurstöðu og áður voru m.a. sömu aðilar og skiluðu sams konar skýrslu fyrir nokkrum mánuðum fengnir í verkið.

Enn sem fyrr er einkum litið á aðra hlið málsins og ekkert mat lagt á hvað það kostar samfélagið að ráðast EKKI í aðgerðir vegna skuldavandans. Jafnframt er í meginniðurstöðum gert ráð fyrir að allt myndi innheimtast upp í topp þótt skuldir yrðu ekki lækkaðar og gert ráð fyrir að ríkið tæki allan kostnaðinn á sig.

Þess er að vísu getið í skýrslunni að eins og sakir standi sé ólíklegt að allt myndi innheimtast og því sé kostnaðurinn ofáætlaður. Það er hins vegar ekki gert meira með þá staðreynd og hennar hefur hvergi verið getið í fréttum.

Continue reading →

05/7/12

Kostnaðurinn af skaðlegri ríkisstjórn

Þekkt er úr sögunni að röng viðbrögð við efnahagskrísu valda oft meira efnahagstjóni en krísan sjálf. Ýmsir bentu Íslendingum á þessa hættu fljótlega eftir fall bankanna.

Ég benti nýverið á að stefna ríkisstjórnarinnar og viðbrögð hennar við falli bankanna hefðu valdið samfélaginu meira tjóni en bankahrunið sjálft. Það varð til þess að blogglúðrasveit og netdólgar ríkisstjórnarflokkanna hrukku af hjörunum. Annar eins fúkyrðaflaumur hefur líklega ekki komið úr þeirri átt frá því að ég tók upp á því að tjá mig um mikilvægi þess að ráðast í almenna skuldaleiðréttingu, snemma árs 2009.

Það staðfestir að maður hafi hitt naglann á höfuðið í pólitískri gagnrýni þegar andstæðingarnir eiga ekki önnur svör en að ryðja úr sér persónulegum svívirðingum. Einhverjir hættu sér þó út í tölfræði og töldu að fráleitt væri að ætla að ríkisstjórnin hefði valdið jafnmiklum skaða og 8.000 milljarða tapi fjármálakerfisins af efnahagshruninu.

Eftir á að hyggja hefði ég átt að búast við því að stjórnarliðar hefðu ekki síður áhyggjur af tapi Deutsche Bank og annarra erlendra kröfuhafa en tapi íslensks almennings. Öll stefna ríkisstjórnarinnar hefur gefið það til kynna. Það er því rétt að árétta að þegar ég segi að ríkisstjórnin hafi valdið meira tjóni en bankahrunið þá er ég að tala um áhrifin á íslenskt samfélag.

Continue reading →

10/3/11

Er eitthvað að marka stefnuræðu forsætisráðherra?

Í kvöld flytur Jóhanna Sigurðardóttir stefnuræðu sína. Flestir muna hvernig ástandið var á Austurvelli við sama tilefni fyrir ári síðan. Í ljósi fjöldamótmæla gat ríkisstjórnin ekki annað en brugðist við. Yfirlýsingar voru gefnar um að tekið yrði mynduglega á skuldum heimilanna. Skipuð var nefnd. Niðurstaðan var ekki almenn leiðrétting skulda heldur að búin yrðu til flókin, sértæk úrræði. Reynslan sýnir að fáir hafa getað nýtt sér úrræðin, þau hafa skilað litlu og að fólki er mismunað eftir því við hvaða banka eða lánastofnun það hefur viðskipti.

Hver verða skilaboð forsætisráðherra til þjóðarinnar í kvöld?
Það er því miður ekki flókið að spá fyrir um málflutning forsætisráðherra í kvöld. Hún mun tala um hversu hratt og vel hefur gengið að endurreisa íslenskt efnahagslíf og að á Íslandi hafi mælst næstmesti hagvöxtur OECD ríkja á 2. ársfjórðungi 2011. Að auki má búast við endurteknu efni; að ríkisstjórnin hafi lagt grunn að 7.000 störfum sem verði til „á næstu misserum“; að verðbólga hafi lækkað og að slakað hafi verið á heljargreipum verðtryggingarinnar með því að bjóða upp á óverðtryggð lán hjá bönkum og Íbúðalánasjóði; að 150 milljarðar hafi verið afskrifaðir af skuldum heimilanna og að „allir hafi fengið eitthvað“ eins hún orðaði það í Kastljósi. Að lokum er ekki ólíklegt að forsætisráðherra hreyki sér af því að árangur ríkisstjórnarinnar veki nú alþjóðlega athygli.

Continue reading →

07/22/11

Nú er ástæða til að kalla Alþingi saman til fundar

Fjármálaráðherra stofnaði í fyrra tvö fjármálafyrirtæki til að taka við rekstri Sparisjóðsins í Keflavík og Byrs eftir að kröfuhafar höfnuðu tillögum um fjárhagslega endurskipulagningu sparisjóðanna. Það var gert án aðkomu Alþingis og í krafti laga sem sett voru haustið 2008 til að bregðast við þeim aðstæðum sem þá ríktu á fjármálamarkaði og átti að endurskoða fyrir lok árs 2009.

Fjármálaráðuneytið tók þá að sér að vinna að fjárhagslegri endurskipulagningu sparisjóðanna. Í mars á þessu ári yfirtók svo ríkisbankinn, Landsbankinn, SpKef undir handleiðslu fjármálaráðherra.

Nú hefur komið í ljós að staða SpKef var mun verri en áætlað var þegar bankinn var sameinaður Landsbankanum. Eigið fé bankans var þá sagt neikvætt um 11,4 milljarða króna en er nú talið neikvætt um 30 milljarða þ.a. bæta þurfi 38 milljörðum í bankann til að hann uppfylli skilyrði um eiginfjárhlutfall. Ljóst virðist að sækja þurfi það fjármagn til skattgreiðenda eða frá skuldsettum heimilum og fyrirtækjum með því að nýta afskriftasvigrúm Landsbankans.

Á sama tíma fæst fjármálaráðherra ekki til að veita upplýsingar um söluna á Byr til Íslandsbanka, ekki einu sinni kaupverðið og kostnað ríkisins, hvað þá annað.

Jafnframt er mörgum spurningum ósvarað um tap ríkisins af inngripum í önnur fjármála- og tryggingafyrirtæki.

Alþingi var sniðgengið við stofnun nýju bankanna og við það gerð mistök sem varað hafði verið við, m.a. varðandi möguleikann á framkvæmd skuldaleiðréttingar, yfirtöku myntkörfulána og það hvernig staðið var að skiptingu í nýja og gamla banka.

Óvissan um rekstur bankanna og ríkisstuðning er óþolandi og á sama tíma gengur úrlausn skuldamála almennings og fyrirtækja allt of hægt.

Nú verður Alþingi að koma að þessum málum og fjármálaráðherra að gera grein fyrir stöðu þeirra og stefnu ríkisstjórnarinnar í framhaldinu. Það verður að gefa þinginu tækifæri til að rækja eftirlits- og stefnumótunarhlutverk sitt.

Þessu til viðbótar hafa komið upp stór, og raunar heimssöguleg, utanríkismál sem brýnt er að fjalla um á Alþingi en utanríkismálanefnd þingsins hefur enn ekki verið kölluð saman þrátt fyrir ítrekaða beiðni þar um og þrátt fyrir 24. grein þingskapa þar sem segir: ,,Utanríkismálanefnd skal vera ríkisstjórninni til ráðuneytis um meiri háttar utanríkismál enda skal ríkisstjórnin ávallt bera undir hana slík mál jafnt á þingtíma sem í þinghléum.”

Auk þess gleymdu stjórnvöld að afgreiða nokkur aðkallandi mál fyrir lok þingstarfa í sumar eins og fram hefur komið í fréttum. Það er því full ástæða til að þingið komi saman sem fyrst.

07/21/11

Almenningur borgar fyrir BYR

Fjármálaráðherra vill ekki gefa upp kaupverðið á BYR, en orðið á götunni er að það sé um 15 milljarðar króna. Íslandsbanki fær að kaupa á þeim forsendum að eiginfjárhlutfall bankans sé svo gott. En hvers vegna er það metið svona gott? Ég ræddi við Reykjavík síðdegis um þetta mál í vikunni, m.a. hvernig heimilin í landinu munu á endanum borga fyrir kaup Íslandsbanka á BYR. Hér má hlusta á viðtalið í heild: