Áramót eru hrífandi tími, stund friðar með fjölskyldu og vinum þar sem tækifæri gefst til að líta yfir farinn veg, meta hvernig til hefur tekist, læra af mistökum jafnt sem sigrum, með þá ósk í brjósti að nýtt ár verði gæfuríkt.
Áramót gefa líka gott tækifæri til að velta því fyrir sér hvernig landsmálin hafa þróast og hvort hægt sé að gera hlutina öðruvísi og betur á vettvangi stjórnmálanna.
Það er og á að vera markmið stjórnmálamanna að vinna að því að veita þjóð sinni það öryggi og velferð sem allir þrá og þó að stjórnmálabarátta virðist oft illvíg þá er það engu að síður svo að flestir sem taka þátt í stjórnmálastarfi vinna að sameiginlegu markmiði. Því að auka hagsæld og hamingju þjóðarinnar.
Flestir geta verið sammála um að á Íslandi eigum við að stefna að því að reka heilbrigðiskerfi á við það sem best gerist í heiminum og að allir eigi að hafa jafnan aðgang að heilbrigðisþjónustu. Við viljum búa við menntakerfi sem við getum treyst til þess að veita börnum okkar, hverju og einu, menntun sem stenst samanburð við það sem best gerist í öðrum löndum. Öll viljum við búa við lagalegt öryggi þar sem réttur einstaklingsins er virtur án þess að skaða aðra og flest viljum við samfélag þar sem óskorað traust ríkir til löggæslu og dómstóla.
Margir velta því eðlilega fyrir sér hvers vegna mismunandi stjórnmálastefnur geti þá ekki lagfært það sem upp á vantar, án frekari umræðu, ef endamarkið er hið sama? Svo eru þeir til sem telja að litlu skipti hvaða stefna verður ofaná, engin þeirra sé til þess fallin að skila árangri. Slíkar vangaveltur eru eðlilegar en raunveruleikinn er engu að síður sá að þjóðfélag er flókið fyrirbæri þar sem óteljandi kraftar virka hver á annan. Fyrir vikið verða álitaefnin óteljandi líka.
Sagan sýnir hins vegar, svo ekki verður um villst, að það skiptir sköpum um velferð þjóða hvaða stjórnmálastefna ræður för. Öfgakennd stefna er iðulega boðuð með því að vísa til knýjandi þarfar til að ná góðum markmiðum. En pólitísk bókstafstrú hefur aldrei reynst vel til þess fallin að ná hinum góðu markmiðum. Þar reynast skynsemi og rökhyggja best. Stefna sem byggir jafnt og þétt upp þá innviði, áþreifanlega og óáþreifanlega, sem veita kröftum einstaklinganna og þjóðarinnar bestan farveg.
Stefna sem nýtir það afl sem liggur í framtakssemi og hugkvæmni einstaklinganna en einnig þá miklu verðmætasköpun sem leiðir af samvinnu þeirra og hámarkar með því ávinning samfélagsins alls. Samfélags þar sem öll hin ólíku störf skipta máli. Það er undirstaða framfara.
Þegar vandamálin sem samfélag stendur frammi fyrir eru óhefðbundin getur þurft að fara óhefðbundnar leiðir til að leysa þau og þegar vandinn er stór getur það kallað á róttækar lausnir. Í slíkum tilvikum getur hið róttæka verið hið rökrétta og skynsamlega.
Ný ríkisstjórn vinnur eftir þessu.
Fyrstu mánuðirnir eftir kosningar voru nýttir til að koma á stöðugleika og undirbúa skynsamlegar og rökréttar aðgerðir. Við erfiðar aðstæður í rekstri ríkisins hefur verið forgangsraðað í þágu heilbrigðismála og annarra velferðarmála en um leið er unnið að því að skapa skilyrði sem geta af sér aukna verðmætasköpun, fleiri störf og betri kjör. Árangurinn er þegar farinn að koma í ljós þótt mikið verk sé enn óunnið. Á síðustu mánuðum ársins 2013 jókst hagvöxtur verulega, meðal annars með aukinni fjárfestingu sem mun skila sér í aukinni verðmætasköpun til framtíðar.
Um leið er ríkið hætt að safna skuldum svo að á næstu árum verður hægt að fjárfesta í auknum mæli á öllum þeim fjölmörgu sviðum sem gefa lífinu í þessu landi gildi.
Skuldafargið sem haldið hefur aftur af íslenskum heimilum og þar með samfélaginu öllu í mörg ár kallaði á umfangsmiklar aðgerðir. Í því tilviki var róttæk lausn skynsamleg og nauðsynleg.
Nú liggur fyrir að verðtryggð húsnæðislán verða færð niður sem nemur öllum þeim verðbótum sem talist gátu ófyrirséðar á árunum í kringum bankahrunið. Auk þess munu skattaafsláttur og önnur úrræði nýtast til að létta enn frekar á skuldum heimilanna, skuldum sem hafa staðið efnahagslegum framförum fyrir þrifum.
Takist svo að auka kaupmátt launa samhliða aðgerðum til að draga úr skuldavandanum mun staða íslenskra heimila taka stakkaskiptum til hins betra. Við sjáum nú að full ástæða er til að ætla að sú geti orðið raunin.
Kjarasamningar sem voru undirritaðir í lok ársins voru hugsaðir sem grundvöllur stöðugleika svo að hægt yrði að auka kaupmátt og bæta lífskjör jafnt og þétt næstu árin. Það þurfa aðilar vinnumarkaðarins og stjórnvöld að gera í sameiningu og í þeirri vinnu þarf að huga sérstaklega að kjörum þeirra lægstlaunuðu og því að millitekjuhópar njóti ávinningsins af betri tíð eftir þær miklu fórnir sem sá hópur var látinn færa á síðast liðnum árum.
Að þessu sinni gefa áramótin okkur Íslendingum tilefni til að vera bjartsýn.
Ísland er sannarlega land tækifæranna, hvort sem litið er til þróunarinnar á norðurslóðum, gríðarmikilla og verðmætra auðlinda eða sterkra innviða og samfélagsgerðar sem er til þess fallin að skapa verðmæti á nánast öllum sviðum.
Okkar bíður það verkefni að tryggja annars vegar að það takist að nýta tækifærin og hins vegar að afraksturinn gagnist samfélaginu öllu. Það ætti að vera okkur góð hvatning í þeim efnum að þetta tvennt fer jafnan vel saman. Þjóðskipulag sem stuðlar að jafnræði og almennri velferð er best til þess fallið að nýta tækifærin og skapa verðmætin sem standa undir velferðinni.
Við Íslendingar eigum að baki óvenjulega tíma. En eins og Sveinn Björnsson, forseti, sagði í innsetningarávarpi sínu árið 1945 þá er mannlífið sem betur fer svo „auðugt að tilbrigðum, að ekkert er til sem mætti nefna „venjulega tíma“. Ýmsir eru bölsýnir á það sem framundan er, aðrir bjartsýnir.“ Forsetinn benti svo á að við fáum ekki varðveitt trúna á land og þjóð nema nokkurrar bjartsýni gæti. Það að hafa trú á landi og þjóð er svo forsenda þess að bjartsýnin eigi rétt á sér.
Sá sem ekki hefur trú á sjálfum sé nær ekki árangri og það sama á við um samfélögin sem einstaklingarnir mynda. Þjóð verður að trúa á sjálfa sig og að hægt sé að gera hlutina öðruvísi og betur.
Við Íslendingar höfum fulla ástæðu til að hafa trú á landið og þjóðina og vera bjartsýn á framtíðina við áramótin sem nú ganga í garð.
Kæru landsmenn, ég óska ykkur öllum gleðilegs árs, farsældar og friðar á nýju ári.